Η ΔΕΠ-Υ είναι ένα αρκετά συχνό πρόβλημα που αναγνωρίζεται στη σχολική ηλικία και που εκφράζεται με δυσκολίες στη μάθηση και τη συμπεριφορά. Η δυσκολία αυτή έχει να κάνει με τον εγκέφαλο του παιδιού. Κάποια εγκεφαλικά κέντρα που ασκούν έλεγχο στην υπερδραστηριότητα υπολειτουργούν, ενώ υπάρχει μια άρση αναστολών που κάνουν το παιδί να δρα παρορμητικά χωρίς προηγουμένως να σκέφτεται την ορθότητα ή τις συνέπειες των πράξεών του. Στην ουσία δεν θέλει να ταλαιπωρεί το περιβάλλον του και δεν χαίρεται καθόλου με την απόρριψη που λαμβάνει αλλά δεν μπορεί να ενεργήσει με άλλο τρόπο.
Η ΔΕΠ-Υ χωρίζεται σε τρεις τύπους:
· Ο κυρίαρχος τύπος της ελλειμματικής προσοχής
· Ο κυρίαρχος τύπος της υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας
· Ο συνδυαστικός τύπος της ελλειμματικής προσοχής και της υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας
Συμπτώματα της ελλειμματικής προσοχής
- Αποτυγχάνει να προσέχει λεπτομέρειες ή κάνει απρόσεκτα λάθη
- Δυσκολία να συγκεντρώνει την προσοχή του
- Δεν δείχνει να προσέχει όταν του μιλούν
- Δεν ακολουθεί οδηγίες ή δεν λαμβάνει καθήκοντα
- Δυσκολεύεται να οργανώνει εργασίες και δραστηριότητες
- Συχνά χάνει αναγκαία πράγματα για τις εργασίες του
- Αποσπάται από άσχετους θορύβους
- Ξεχνάει καθημερινές δραστηριότητες
Συμπτώματα της υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας
Υπερκινητικότητα
· Κινεί νευρικά τα χέρια ή τα πόδια ή περιφέρεται ανυπόμονα
· Εγκαταλείπει τη θέση του σε απρόσμενο χρόνο
· Τρέχει εδώ και εκεί ή σκαρφαλώνει ψηλά με ακατάλληλο τρόπο
· Δυσκολεύεται να παίζει ήρεμα ή να συμμετέχει σε ήρεμες δραστηριότητες
· Βρίσκεται συχνά σε κατάσταση «φυγής»
Παρορμητικότητα
· Δίνει απερίσκεπτα απαντήσεις πριν ακόμα ολοκληρωθεί η ερώτηση
· Δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του
· Διακόπτει ή παρενοχλεί τους άλλους
Δεν υπάρχουν εργαστηριακές εξετάσεις για την ανίχνευση της ΔΕΠ-Υ. Αντ’ αυτού οι γιατροί (αναπτυξιολόγους, παιδοψυχιάτρους, παιδονευρολόγους) βασίζονται στην ανταπόκριση του ασθενούς σε ερωτήσεις, περιγραφή της οικογένειας για τα προβλήματα συμπεριφοράς του παιδιού και στην αξιολόγηση που γίνεται από τους δασκάλους στο σχολείο. Ένα παιδί που έχει ΔΕΠ-Υ εμφανίζει κάποιο συνδυασμό ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας για τουλάχιστον έξι μήνες σε ένα βαθμό που είναι απροσάρμοστος και αταίριαστος με την ηλικία του. Η αντιμετώπιση της διαταραχής αυτής επομένως πρέπει να είναι εξατομικευμένη και ολιστική, να προσαρμόζεται δηλαδή στις κάθε ανάγκες του παιδιού και να περιλαμβάνει, όπου χρειάζεται, συνδυασμό θεραπευτικών παρεμβάσεων (εργοθεραπεία, ειδική αγωγή, λογοθεραπεία, ψυχοθεραπεία, συμβουλευτική γονέων).
Συμβουλές για γονείς
· Πρέπει να υπάρχει κοινή πορεία αντιμετώπισης και συμπεριφοράς στο παιδί από τους γονείς
· Τα όρια και οι κανόνες πρέπει να είναι ξεκάθαρα
· Οι «τιμωρίες» πρέπει να διατυπώνονται σε ήρεμο τόνο και να είναι κατανοητές προς το παιδί
· Ο χώρος μελέτης πρέπει να είναι συγκεκριμένος και αφαιρετικός
· Η μελέτη στο σπίτι να είναι οργανωμένη και με πολλά διαλείμματα
· Ξεκινήστε με τα μαθήματα που απαιτούν απομνημόνευση με τη χρήση σχεδιαγραμμάτων
· Να χρησιμοποιείτε έντονα χρώματα
· Τα μεγάλα κεφάλαια να τα διαβάζει τμηματικά υπογραμμίζοντας τα πιο βασικά
· Να επαινείται η προσπάθεια του παιδιού
· Οι απαιτήσεις σας να είναι προσαρμοσμένες στις δυνατότητες του παιδιού
· Οργανώστε την καθημερινότητα του παιδιού σας με δραστηριότητες υπευθυνότητας και οργάνωσης (Λίστα με ψώνια, ετοιμασία σχολικής τσάντας, επιλογή ρούχων)
· Αναθέστε του δουλειές στο σπίτι (σκούπισμα, σφουγγάρισμα, πλύσιμο πιάτων)
· Κρίνεται απαραίτητη η συχνή επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό
Πληροφορίες και χρήσιμοι σύνδεσμοι:
http://www.adhdhellas.org/
